Tribo malzemeleri hakkında konuşurken tribolojiye göz atmakta fayda vardır.Triboloji uygulamalarında otomobil yatakları iyi birer örnek oluşturmaktadır.Bir otomobil birçok tribo bileşenden oluşmaktadır. Bunlardan biri yatak sistemleridir. Dolayısı ile tribolojik malzemeler de önem kazanmaktadır.
Otomobillerde krank mili yatakları için yüksek aşınma direnci ve yabancı partikülleri gömme kabiliyeti olan tribo malzemeler kullanılmalıdır.
Bunlar bakır, kalay, kurşun ve alüminyum içeren yataklardır. Elementlerde dayanımı sağlamak için çelikten üretilen yatak yüzeyine kaplanırlar.
Kurşun-kalay esaslı SnPbCuSb (beyaz metal) kaymalı yataklarla, bakır esaslı CuSn10 (bronz) kaymalı yatakların tribolojik özellikleri belirlenip, karşılaştırma yapılmıştır.
Radyal kaymalı yatak aşınma deney cihazında, SAE 1050 çelik mil karşı aşındırıcı olarak kullanılmış ve 20 N YÜK, 1500 d/dak ve 2,5 saatlik deney sonucunda şu sonuç elde edilmiştir.
Tribo malzemeleri olarak SnPbCuSb yatak malzemesi, CuSn10 yatak malzemesine göre daha iyi tribolojik özellikler göstermiştir.
Kurşun ve kalay esaslı beyaz metal alaşımları ani sürtünme özelliğinden dolayı yatak malzemesi olarak kullanılır.
Bu alaşımlar çelik yatak üzerine farklı işlem şartlarında döküm ve püskürtme ile şekillendirilirler. Alaşımlar intermetalik faz içerirler. Püskürtme şekillendirmesi sırasındaki işlem değişiklikleri mikroyapı ve püskürtme çökeltisi gözenekliliği etkiler.
Püskürtme şekilli alaşımın aşınma oranı, döküm alaşımınkinden düşüktür. Bu alaşımın aşınma özellikleri inter metalik fazın azalmasına ve ötektik mikro fazın mikro yapısının iyileşmesine yardımcı olur.
Kurşun elementinin kalay, kalsiyum ve antimon ile alaşımları yapılır. Bunlar lehim, ergitilebilir alaşımlar ya da beyaz metal şeklinde adlandırılır. Antimon ilave ederek bu alaşımların sertlik ve dayanımı arttırılır. Antimon sertlik kazandırmasının yanı sıra kurşunun katılaşmasında oluşan büzülmeyi de engeller.
Bakır esaslı alaşımlar;
*iyi korozyon direnci
*yüksek termal ve elektriksel iletkenlik
*kendi kendini yağlayabilme
*iyi aşınma direnci
gibi özelliklerinden dolayı uzun süredir yatak malzemesi olarak kullanılmaktadır.
Beyaz metale ilave edilen saf Cu ve saf Sb aşınmayla birlikte mekanik özellikleri de arttırır. Bu nedenle de otomobil yataklarında oldukça yaygın bir şekilde kullanılır.