Sıkıştırılmış Grafit, Sfero yani Küresel Grafitli Demir Dökümde küreselleşmeye etki eden faktörler ve ayırt edici kriterlerden biridir.
Sıkıştırılmış grafit, gri dökme demirlerde grafitin özgün bir morfolojisidir.
Bu grafit tipi, levha grafiti (lamlar) ve küresel grafit arasında bir yapıya sahiptir. Sıkıştırılmış grafitin şekli, genellikle kıvrımlı ve yassılaşmış filizlere benzer; bu da onun niçin “sıkıştırılmış” olarak adlandırıldığını açıklar.
Sıkıştırılmış Grafitin Oluşumu:
- Alaşım Elementleri: Özellikle titanyum ve alüminyum gibi bazı alaşım elementlerinin varlığı, grafitin sıkıştırılmış formda oluşumunu teşvik edebilir. Ana metalde yeterli Magnezyum ile dengelenemeyen aşırı Kükürt’de oluşuma etki eder.
- Döküm Sıcaklığı: Yüksek döküm sıcaklığı, grafitin bu özgün yapısının oluşmasına yol açabilir.Yetersiz küreselleştirme nedeniyle; Düşük Magnezyum ve/veya nadir toprak metalleri kalıntısı. Yüksek sıcaklık ya da uzun bekletme süresi.
- Soğuma Hızı: Hızlı soğuma, sıkıştırılmış grafitin oluşumunu teşvik edebilir.
Sıkıştırılmış Grafitin Etkileri:
- Mekanik Özellikler: Bu grafitin oluşumu, döküm parçasının mekanik özelliklerini (özellikle tokluğunu) olumsuz etkileyebilir.
- Isıl İletkenlik: Sıkıştırılmış grafiti içeren dökümlerin ısıl iletkenliği, normal gri dökme demire göre daha düşük olabilir.
- Makine İşlenebilirlik: Bu grafit formu, döküm parçasının makine işlenebilirliğini de etkileyebilir.
Sıkıştırılmış Grafitin Önlenmesi:
- Ham Madde Kontrolü: Kullanılan ham maddenin kimyasal bileşenlerini sürekli olarak izlemek ve kontrol etmek, sıkıştırılmış grafitin formasyonunu azaltmaya yardımcı olabilir.
- Soğuma Şartlarını Kontrol Edin: Döküm parçasının soğuma şartları, döküm işlemi sırasında ve sonrasında sürekli olarak izlenmeli ve kontrollü bir soğuma sağlanmalıdır.
- Alaşım Elementlerini Dengeleyin: Alaşımın bileşenlerini dikkatlice seçerek ve dengede tutarak sıkıştırılmış grafitin oluşumunu engelleyebilirsiniz.
Bu grafit formasyonunu tamamen önlemek zordur, ancak yukarıda belirtilen adımların takip edilmesi, sıkıştırılmış grafitin oluşumunu azaltabilir. Sıkıştırılmış grafitin oluşum mekanizması ve etkileri üzerine yapılan çalışmalar devam etmektedir, bu nedenle bu konuda yeni bulgular ve öneriler olabilir.
Özetle:
Sıkıştırılmış Grafit yetersiz küreselleşme işlemi sonucu oluşur. Magnezyum miktarı düşük olması durumudur.
Az bir ihtimalde olsa Toprak Alkali metalleri kalıntısı sebebidir. Ca , Na v.b miktarları fazlalığı
Ocaktaki sıvı metal de kükürt fazlalığı, SFEROLAŞMA için Magnezyum Tretmanı yapılsa da S miktarının istenen seviyeye düşürmeme durumudur.