Pik Döküm demir cevherinin yüksek fırınlarda karbon (doğrudan indirgeme ) ya da karbon monoksit (dolaylı indirgeme) ile azaltılarak üretilen pik demirin önceden hazırlanan bir kalıba dökülmesi ya da sıvı metal üzerine uygulanması yöntemine denilir.
Yüksek fırında kullanılan ham maddeler; demir cevheri, metalürjik kok ve dolomit, kireç ve benzeri gibi uygun akılardır. Metalurjik kok, tuyere sıcak hava üflemesi kullanılarak istenen karbon monoksitlere dönüştürülür. Akışlar uygun kalitede cüruf oluşturmak ve muhafaza etmek için kullanılır
Pik Demir Nedir ?
Demir ve karbon içeren ve karbonlu lamel grafit parçalarının bulunduğu döküm alaşımına Pik demir ya da Gri Dökme Demir denir. Bir başka deyişle serbest karbonun, yaprak halinde (lamel) grafit şeklinde bulunduğu demir-karbon malzemesidir.
Pik demir, demir cevheri veya hurda geri dönüşümünden elde edilen katı bir sıcak metal şekli olup yüksek fırın ya da elektrik ark ocağı ile işlenir. Genel olarak demir çelik yapımında ham madde olarak kullanılır.
Pik demir hurdadan sınırlı olarak elde edilebilir. Bu yüzden de demir çelik üreticileri ve döküm endüstrisi maksimum düzeyde üretim yapamamaktadır.
Ancak hurdalar tehlikeli ve toksik madde atıklarına ait maddelerden ayrılamadığından hurda alımlarında sık sık problemlerle karşı karşıya kalınmaktadır.
Pik Demir (Gri Dökme Demir) Nasıl Sınıflandırılır?
Özellikleri de dağılımına, grafit yapısına(şekline) ve matrisin yapısına bağlı olarak değişir. Ayrıca sertlik ve çekme dayanımı gibi mekanik özellikleri göz önünde bulundurularak sınıflandırılırlar.
Basit olarak:
Alaşımlı gri dökme demir
Alaşımsız gri dökme demir
diye ayırabiliriz.
Ticari olarak bakıldığında üç tip pik demir mevcuttur:
Temel pik demir (Basic pig iron) :Elektrikli ark ocağında çelik üretimi için kullanılır.
Dökümhane demiri (Foundry pig iron): Bu tip pik demir hematit pik demiri olarak da bilinir. Aynı zamanda kupol fırınlarında gri demir dökümlerde kullanılır.
Yüksek saflıkta pik demir (High purity pig iron): Bu demir nodüler pik demirle eş anlamlıdır . Aynı zamanda SG veya Spheroidal Grafit olarak da bilinen sfero dökümlerin üretilmesinde kullanılır . Daha çok rögar kapağı üreticileri tarafından tercih edilir .
Kaynak:
Uluslararası Demir Metaller Derneği
