Brinell sertlik ölçme yöntemi; kaynak teknolojisinde en çok kullanılan ve en eski yöntemlerden biridir. İsmi İsveçli mühendis Brinell ’den gelmektedir.
Standart ölçülerdeki bilye, yaklaşık 3 ton kuvvetle ve standart kabul edilen 30 saniye süre ile malzeme yüzeyine bastırılarak, yüzeyde oluşan çukurun çapı ölçülür. Buradan hareketle çukurun yüzey alanı hesaplanır.
Uygulanan kuvvetin alana oranı malzemenin Brinell Sertliği ‘ni oluşturmaktadır.
Brinell Sertlik = Kuvvet/ Alan
BS=Brinell Sertlik (Kgf/mm²)
F=Kuvvet (Kgf)
A=Çukurun yüzey alanı (mm²)
D=Bilye çapı (mm)
d=Çukurun çapı (mm)
Formülde bulunması gereken tek parametre yüzeyde açılan izin yarıçapıdır. Diğer parametreler bilinmektedir. Aslında pratikte daha basit olarak kullanılabilecek tablolar mevcuttur.
Aynı malzeme için farklı bilye çapları ve farklı kuvvetler kullanılarak ölçülen Brinell sertlik değerleri de farklı olur. Bu nedenle bilye çapı ve uygulanan kuvvet standart hale getirilmiştir.
Bu nedenle F/D² = 30 orantıyı gerçekleştirecek kuvvet ve bilye çapı seçildiğinde, ölçülen değerler standartlara yakın olur.
Brinell sertlik ölçme yöntemi; düşük ve orta sertlikteki malzemelerde kullanmak için uygun bir yöntemdir. Çok yüksek sertlikteki malzemelere batırılmak istenen bilye de zarar göreceğinden, ölçü hassasiyeti bozulur.
Bu sertlik ölçme yöntemi 630 BS ye kadar doğru sonuç verir. Ancak 850 BS e çelik küre ve üzerindeki sertliklerde tungsten karbür kullanılır.
