Tel Yöntemiyle CGI üretimi ya da “Tel Yöntemi ile Vermiküler Demirin Üretim Yöntemi” Vermiküler Grafitli Dökme Demir üretiminde kullanılan en yaygın yöntemlerden biridir. Bu yöntemde Kükürt ve Titanyum miktarı önemlidir.
Tel yöntemi ile CGI Üretimi için ergitme ocağından sıvı metalin potaya alınması aşamasında ön şartlandırıcı ilavesi yapılmalıdır. Daha sonra pota Tel ile Magnezyum tretmanın yapılacağı istasyona alınır. Pota üzerinde cüruf varsa tretman öncesi temizlemek gerekir.
Piyasa da Magnezyum tretmanı için geliştirilen çeşitli teller mevcuttur.
%0.010 ile %0.012 arasında Kükürt için, ton başına 8 ile 10 m tel ilave edilmelidir. Aslında ton başına 3-4 kilogram tel anlamına gelir. Toplam tel ağırlığının yaklaşık %60 lık bir kımının dolgu malzemesi olduğu düşünüldüğünde, sıvı metal içine ilave edilen tretman malzemesinin, ton başına 1.8 -2.4 kilogram arasında olduğu bulunabilir.
Tretman zamanı 20 ile 30 saniye kadardır. Magnezyum tretmanından sonra tekrar cüruf temizlenmelidir.
Aşılama gerekiyorsa, metalin döküm için başka bir döküm ünitesine transferi gereklidir. Eğer tretman potası ile döküm yapılacaksa aynı potada tel aşılama yapılabildiği gibi geç aşılama uygulaması da yapılabilir.
İnce et kalınlığı olan CGI SiMo egzoz manifoldları için daha yüksek döküm sıcaklıklarının seçilmesi gerekir.
1 tonluk bir metalin döküm süresinin 10 dakikayı aşmaması gerekir; çünkü CGI da da aşının etkinliği kaybetmesi söz konusudur ve bu durum elde edilecek grafit tipi üzerinde olumsuz bir etki yaratabilir.
Tel Yöntemiyle CGI üretiminde Kükürt’ün ve Titanyum’un Etkisi Nedir?
Vermiküler Grafitli Dökme Demirin ( V.G.D.D.) tel ile üretiminde Kükürt ve Titanyum etkisi ve miktarları önem taşımaktadır.
Kükürt ve Titanyum miktarlarının önemi nedir?:
Doğal olarak ilk analizdeki Kükürt miktarı kritik bir önem taşımaktadır ve uzun yıllar boyu elde edilen tecrübelere dayanarak baz metaldeki Kükürt oranının %0,010 ile %0,012 arasında olması gerektiği söylenebilir. Bu değer iyi bir ön koşul oluşturmaktadır.
Kükürt:
Kükürt değeri < %0,001 ise
- FeS eklenebilir.
Kükürt değeri >%0,012 ‘nin üstünde ise
- Gerekli değerleri sağlayacak şarj malzemesi ilave edilmelidir.
Üretim aşamasının her adımı dikkatli ve sıkı bir takip gerektirir. Bu şartlara uyulmazsa, istenmeyen lamel grafit değeri veya küresel grafit değerlerinde artış görülür.
Titanyum:
Titanyumun ise küresel grafit oluşumunu engellediği bilinmekle beraber, Vermiküler Grafitli Dökme Demirin üretiminde her daim kullanılmaz. Hatta Titanyum bazı zamanlarda Küresel Grafitli Dökme Demir üretiminde de kullanılmaktadır.
Genel olarak Titanyum;
- Manifoldlar gibi ince cidarlı parçalarda
- Hızlı soğumaya bağlı çok az Magnezyum oranlarında
- Küresel grafit oluşumunu engellemek için
kullanılır.
Titanyum miktarı %0,06 ile %0,20 arasında olmalıdır.
Titanyum kullanılırken Titanyum Karbür fazının oluşacağı gözden kaçırılmamalıdır. Çünkü karbür oluşumu ürün kalitesi için sorun yaratabilir. Doğal olarak bu istenmeyen bir durumdur.
Ayrıca Küresel Grafitli Dökme Demirin üretimi sırasında şarj malzemelerinden sıvı metale Titanyum bulaşması oldukça önemli sonuçlar ortaya çıkarabilir. Bu nedenle genel olarak üreticiler şartnamede açıkca belirtilmemiş ise Titanyum ilave etmeden üretimi tercih ederler. Çünkü böylelikle olası bir bulaşmayı önlemiş olurlar.
Günümüzde, silidir krank kutuları ve çok sayıda baskı plakaları Titanyum kullanılmadan oldukça iyi bir şekilde üretilebilmektedir.
Eğer Titanyum kullanımı zorunlu halde ise, FeTi ‘nin ergitme ocağına ilave edilmesi gereklidir.