Tane Grafit Yüzeyi Sfero yani Küresel Grafitli Demir Dökümde küreselleşmeye etki eden faktörler ve ayırt edici kriterlerden biridir.
Kalıp kumunda oluşan aşırı Kükürt Demirdeki Magnezyum Kükürt ile reaksiyona girdiğinde eski taneler tekrar edilir.
KÜRESELLEŞTİRİCİ de yüksek Magnezyum veya nadir toprak metali ya da Seryum içeren bir
aşılayıcı kullanılarak üstesinden gelinebilir.
Kalıp örtüsü de yararlı olabilir.
Küreselleşmeye etki eden faktörler şunlardır:
- Karbon Miktarı: Dökümde bulunan karbon miktarı, grafitin mikroyapıdaki dağılımını etkiler.
- Soğuma Hızı: Hızlı soğuma, grafitin ince taneli bir yapıda oluşmasına yol açabilir.
- Çökelme Ajanları: Magnezyum, ceriyum gibi elementler, grafitin küresel bir yapıda oluşmasına yardımcı olur.
- Döküm Sıcaklığı: Döküm sırasındaki sıcaklık, grafitin mikroyapıdaki dağılımını etkileyebilir.
- Tane grafit yüzeyi (flake grafit), demir dökümlerdeki grafitin levha veya çıta şeklindeki oluşumudur. Bu, demirin mikroyapısında istenmeyen bir özelliktir çünkü tane grafitin varlığı, dökümün mekanik özelliklerini (özellikle tokluğu) olumsuz etkiler.
Tane Grafit Nasıl Oluşur?
- Yetersiz veya dengesiz çökelme ajanları: Magnezyum veya ceriyum gibi çökelme ajanlarının yetersiz miktarda eklenmesi tane grafit oluşumuna neden olabilir.
- Hızlı soğuma: Hızla soğutma, grafitin tane (flake) yapısında oluşmasını teşvik edebilir.
- Döküm sıcaklığının yanlış ayarlanması: Aşırı yüksek döküm sıcaklıkları, grafitin tane yapısında büyümesine neden olabilir.
Özetle:
Tane grafit yüzeyi Karbon eşdeğeri düşükse görülür.
Yetersiz aşılama sonucu HİPO-ÖTEKTİK katılaşma ve sert DENTRİT yapıların oluşumu. Küre sırası DENTRİT kollarındadır.
Döküm sıcaklığının yüksek olması durumudur.
Tane Grafit Oluşumu Nasıl Önlenebilir?
- Çökelme Ajanları: Magnezyum, ceriyum gibi çökelme ajanlarının doğru miktarda ve dengeli bir şekilde eklenmesi esastır.
- Soğuma Hızının Kontrolü: Dökümün yavaşça ve eşit bir şekilde soğumasını sağlayarak tane grafit oluşumunu engelleyebilirsiniz.
- Optimal Döküm Sıcaklığı: Döküm sıcaklığının doğru bir şekilde ayarlanması, grafitin istenilen mikroyapıda oluşmasına yardımcı olacaktır.
Bu konuda en etkili yaklaşım, döküm şartlarını ve malzeme bileşimini sürekli olarak izlemek ve gerektiğinde ayarlamalardır. Bu, tane grafit oluşumunu önlemek için en güvenilir yöntemdir.
