Sferonun mikro yapısı ve katılaşması: sfero (KGDD)demir; yüksek karbonlu, grafitin küresel bir biçimde var olduğu bir alaşım olarak tarif edilir.
Lamel grafitli pik döküm ya da kır dökme demir yapısı ise aşağıdaki resimdeki gibidir.
KGDD ( SFERO ) katılaşması, bütünü ile ÖTEKTİK dönüşüm tarafından belirlenir. Bunun için aşağıdaki resimde verilen Fe –C sistemine bir göz atmamız gerekir.
Silisyumun bu ikili denge durumu sistemine etkisi Silisyumun Etkisi adlı konuda açıklanmıştır.
Aşağıdaki soğuma eğrileri resmi de bize ÖTEKTİK altı bir analizde katılaşma sıcaklığının karbon miktarı ile düştüğünü ve % 4,3 miktarında 1150 °C derece olduğunu göstermektedir. Bundan sonra karbon miktarı ile ergime sıcaklığı artmakta, ÖTEKTİK katılaşma sıcaklığı ise % 1,75 karbon miktarının üzerinde değişmemektedir.
Pratik uygulama açısından bu diyagramdaki en önemli noktayı; ergime ve ÖTEKTİK katılaşma sıcaklıklarının % 4,3 karbon miktarında çalışmaları oluşturur. Bu noktaya ÖTEKTİKUM adı verilir. ÖTEKTİK karbon miktarının altındaki alaşımlar ALT ÖTEKTİK, üstündeki alaşımlar ÜST ÖTEKTİK olarak tanımlanır.
KGDD ’de ÖTEKTİK analize en büyük etkisi olan element SİLİSYUM dur.
Silisyum, ÖTEKTİK analizi daha düşük karbon değerlerine kaydırır ve EKUVALENT yani eşdeğer miktarın sağlanmasında alaşımın karbon miktarlarının toplamına karbon eşdeğeri veya EKUVALENT denir. Yapılan incelemeler % 1 silisyumun ÖTEKTİK analizi %0,31 azalttığını ortaya koymuştur. Buna göre karbon eşdeğeri;
KE = %C top. + 0,31%Si olarak hesaplanır.
KE % 4,3 ten az ise ALT ÖTEKTİK fazla ise ÜST ÖTEKTİK
Bazı Avrupa ülkelerinde karbon eşdeğeri yerine doymuşluk derecesi tabiri kullanılmaktadır.
Doymuşluk derecesi ( Sc ) ile karbon eşdeğeri arasında aşağıdaki basit ilişki vardır;
Sc = % C top / ( 4,3 – KE+ % C top.)
Pratikte; uygulama ve çalışmalarda katılaşma gidişatı ya ALT ya da ÜST ÖTEKTİK te olmaktadır. Diyagramın “soğuma hızının çok yavaş olduğu halini” içerdiği unutulmamalıdır.
Örneğin;50 mm kalınlığındaki KGDD parçanın BENTONİT bağlayıcı içeren bir kuma dökümünde:
Katılaşma denge durumuna yakın bir yavaşlıkta olmasına rağmen, soğuk parça yüzeyinden parça içine doğru 0,8 – 3,2 mm derinlikte katılaşma denge durumundan uzaklaşır. Bu bize 12 mm ye kadar olan parçalarda katılaşmanın denge durumu şartları dışında olduğunu göstermektedir.