Plaka Tipi Döküm Yapılırken Meydana Gelen Hatalar
Geniş bir yüzeye sahip döküm plakaların üst derecede ki yüzeyleri işlenmeden kullanılacaksa ve bu yüzeyde hiç döküm hatası istenmiyor ise döküm daha da zorlaşır. Özellikle yaş kum kalıplarda ergimiş metalin uzun süre akması halinde, yüzeylerde aşınmalardan dolayı hasarlanmalar meydana gelir. Üst derecedeki kalıp dökümlerinde aşağı doğru sarkmalar meydana gelerek parça yüzeyinin bozuk çıkmasına sebep olur.
Döküm kumunun uygun olmadığı ve tasarımın uygun seçilmediği durumlarda döküm sırasında gaz meydana gelir. Bu durumda üst derece yüzeyinde gazların çıkması için deliklerin bulunması ve gazların buradan kolaylıkla çıkması sağlanmalıdır.
İnce plaka dökümlerinde eğer girişler uygun bir şekilde dağıtılmadı ise, döküm sıcaklığı çok düşük veya döküm zamanı çok uzun ise MISRUN, SHORTRUN meydana gelir. Eğer konstrüksiyonlar ve derece bağlama yetersiz ise kalınlık dağılımı düzgün ve eşit olmaz. Soğuma hızının tekdüzen şekli değişeceğinden döküm parçasında çarpılmalar meydana gelir.
Plaka Tipi Döküm İçin Çıkış Tipleri
A tipi: A tipi plaka dökümde çok tutulan bir tiptir. Plaka döküm için döküm zamanı çok olduğu zaman veya kum çok zayıf olduğu zaman, üst derecedeki kumun girişinden, önceki yüzeyde ve ergimiş metalin düştüğü yüzeyde hasarlar meydana gelir. Tabi bu yüzey bozukluğu parçanın yüzeyine intikal eder. Bu hatalar kurutulmuş kalıp gaz ile sertleştirilmiş kalıp kullanıldığı zaman veya döküm hızı arttırıldığı zaman, çok sağlıklı parçalar elde edilir.
B tipi: Eğimli olarak yapılan döküm şeklidir. Yolluk yan ve eğimin aşağıda kalan kısmındadır. Ergimiş metal girişlerden önce biraz göllenir ve ondan sonra kalıp, içine girer. Hasarların meydana gelmesi bu göllenen bölgededir. A tipi ne göre çok az hasarlanır. Plaka kalın ise ergimiş metalin kalıp içinde yükselmesi yavaş olur. Kalıp içerisinde gazlar rahatça dışarı atılır. Döküm hatası çok az miktarda üst derecedeki yüzeyde meydana gelebilir.
C tipi: Girişler plakanın kenarında ve üst kısmı asılı şekildedir. Aşınma olmadığı için üst derece yüzeylerinde hiç hata meydana gelmez. A tipine kıyasla hasarsızdır. Belki kum hatası meydana gelebilir.
D tipi: Plakanın bir tarafında alt yüzeyden girişler yerleştirildiği için döküm alttan yapılmaktadır. Eğer girişler yolluğa göre daha geniş yapıldı ise çok az kum hatası meydana gelebilir.
E tipi: Bu sistem, geniş yüzeyli ve ince plakalara uygulanır. Ergimiş metal banyosunun meydana getirdiği basınç yüzeye düzgün bir şekilde dağılmıştır. Eşit olmayan kalınlık dağılımından meydana gelecek hatalar gibi, soğuk katmer ve benzeri hatalar çok az miktarda meydana gelebilir. Bu durumda kurutulmuş kalıp gaz ile sertleştirilen kalıp kullanılmalıdır.
Genel olarak plaka dökümlerinde küçük parçalar için yaş kum kalıplar kullanılabilir. Fakat döküm parça büyük veya orta büyüklükte ise kurutulmuş kalıp, gaz ile sertleştirilmiş kalıp veya kendi kendine sertleşen kumdan yapılan kalıplar kullanılmalıdır.
