Kum döküm, sıvı haldeki bir metalin önceden hazırlanmış bir kum kalıbına dökülerek katılaştırılmasıyla gerçekleştirilen bir üretim yöntemidir. Bu eski ve köklü yöntem, metal parçaların ekonomik bir şekilde üretimini sağlamaktadır. Ancak, döküm işlemi sırasında farklı kusurlar meydana gelebilir. Bu kusurlardan biri, ‘mikro çekinti’ olarak adlandırılan ve genellikle gözenekli yapısıyla döküm yüzeyinde beliren bir kusurdur.
Mikro çekinti dökümün en son katılaşan bölgelerine yakın yerlerde görülür. Dökümün katılaşma aralığı bulunan alaşımlarda görülen bir hatadır. Kalıp kumunun etkisi az sayılabilir.
Mikro çekinti, döküm parçasının içerisinde veya yüzeyinde gözle zor fark edilen küçük boşluklar veya gözenekler şeklinde meydana gelen bir çekinti türüdür.
Bu kusur, dökümün katılaşma süreci sırasında sıvı metalin yeterince beslenememesi nedeniyle oluşur. Sıvı metal, katılaşma sırasında hacim kaybeder.
Eğer bu hacim kaybı yerine metal ile doldurulmazsa, döküm içerisinde mikroskobik boyutta boşluklar veya gözenekler oluşur.
Mikro Çekintinin Sebepleri Nelerdir?:
Yetersiz Besleme:
Metalin katılaşma süreci sırasında yeterince beslenememesi, çekinti oluşumunun ana sebeplerindendir.
Kumun Geçirgenliği:
Kum kalıbının yeterince geçirgen olmaması, gazların döküm içerisinde hapsolmasına ve çekinti oluşumuna neden olabilir.
Döküm Sıcaklığı:
Fazla yüksek döküm sıcaklıkları, metalin yavaşça soğumasına ve içerisinde gözeneklerin oluşmasına yol açabilir.
Alaşım Seçimi:
Bazı alaşımlar, diğerlerine göre daha yüksek çekinti eğilimindedir. Doğru alaşımın seçilmesi, bu tür kusurların önlenmesinde kritik öneme sahip olabilir.
Mikro Çekintiyi Önleme Yolları Nelerdir?
Döküm Tasarımının Optimize Edilmesi:
Kalıp içerisinde doğru besleme kanallarının ve kapakların oluşturulması, sıvı metalin her yere eşit dağılmasını ve çekintinin önlenmesini sağlar.
Döküm Sıcaklığının Kontrolü:
Metalin ideal sıcaklıkta dökülmesi, çekinti riskini azaltır.
Kumun Özelliklerinin Ayarlanması:
Kumun uygun sıkılıkta ve geçirgenlikte olması, döküm sırasında oluşabilecek gazların atılmasına yardımcı olur.
Kalıp kumunun termal iletkenliğini arttırmak için kumun nemi arttırılır.
Kumun içindeki organik madde miktarı düşürülür.
Uygun Alaşım Seçimi:
Çekinti riski daha düşük alaşımların seçilmesi, mikro çekinti oluşumunu minimize eder.
Mikro çekinti, kum döküm sürecinde oluşan bir kusur olsa da, bu kusurun önlenmesi için çeşitli yöntemler mevcuttur.
Dökümün tasarımından kullanılan alaşıma, kumun özelliklerinden döküm sıcaklığına kadar birçok faktör, çekinti kusurunun oluşmasında etkilidir.
Bu faktörlerin doğru bir şekilde yönetilmesi ve kontrol edilmesi, yüksek kaliteli döküm parçalarının üretimini sağlar.
Sonuç olarak, mikro çekinti, kum döküm kusurlarından sadece biridir ve bu kusurun oluşumunu önlemek için alınabilecek birçok önlem bulunmaktadır.
Döküm sürecinin doğru bir şekilde yönetilmesi ve kontrol edilmesi, bu tür kusurların önlenmesinde kritik bir rol oynamaktadır.
Döküm uzmanları, süreç boyunca belirli protokoller ve standartları takip ederek, mikro çekinti gibi kusurların oluşum riskini en aza indirebilirler.
