Soğuma sırasında havada sertlik kazanan malzemeler kaynak sonrasında gerilim giderme gerektirirler. Diğerleri için gerilim gidermeye gerek yoktur. Malzemenin sertleşme eğilimi birbirinden bağımsız faktörlere bağlıdır. Bunlar:
Malzeme türü ya da bileşimi bakımından:
Kaynak sonrasında gerilim giderme gerektiren ya da gerektirmeyen malzemeler;
Kaynak Sonrası Gerilim Giderme Gerektiren Malzemeler
1.Ferritik Çelikler
Karbonlu çelikler
Düşük alaşımlı çelikler
2.Yüksek Alaşımlı (paslanmaz) çeliklerin martenzitik türleri
Görüldüğü gibi gerilim giderme işlemi ferritik çelikler e özgüdür. Aslında yüksek alaşımlı (paslanmaz) çeliklerin martenzitik türleri de kaynak sonrasında gerilim giderme işlemine ihtiyaç duyarlar. Ancak bu tür malzemeler kaynak teknolojisinde nadiren karşımıza çıkar.
Kaynak sonrası Gerilim Giderme Gerektirmeyen Malzemeler
1.Östeninitik(paslanmaz çelikler
2.Nikel ve Alaşımları
3.Alüminyum ve alaşımları*
4.Bakır ve alaşımları*
5.Titanyum alaşımları*
*İstisna olarak ısıl işlem gerektiren türleri mevcuttur.
Kaynak teknolojisinde ısıl işlem gerektirmeyen ve en sık karşılaşılan östenitik (paslanmaz) çelik ile nikel ve nikel alaşımlarıdır. Alüminyum, bakır ve bunların alaşımları da kaynak sonrası gerilim gidermeye ihtiyaç duymazlar. Ancak ısıl iletgenlikleri yüksek olduğundan bu malzemelerin kaynak öncesinde metali ısıya doyurmaya ihtiyaçları vardır. Diğer bir deyişle kaynak öncesinde ısıtılmaya gereksinim duyarlar.
Aslında soğuk mevsimlerde her malzeme önısıtma gerektirir. 10 santigrad derecenin altında yüzey sıcaklığına sahip malzemelere kaynak yapılmaz.
Cidar kalınlığı bakımından;
Cidar kalınlığının da kaynak ısıl işlemi üzerinde etkisi bulunur. Kalın cidar, kaynak dikişinin soğuma hızını arttırır ayrıca sertleşme eğilimini teşvik eder. Böylece belirli bir kalınlığın üzerinde ısıl işlem yapmak zorunlu hale gelir.
Kaynak dikişinin içinde bulunduğu yapının rijitliği de ısıl işlemi belirleyecek faktörler arasında sayılabilir. Kaynak bölgesinin serbestçe genleşmesi ve ardından serbestçe çekmesi diğer konstrüksiyon elemanları tarafından engelleniyor ise, o dikişte iç geri,lmeler oluşması muhtemeldir.Bunları en az seviyeye indirmek ya da tamamen gidermek için önısıtma ve gerilim giderme gerekebilir.
