Kalıp kumu kalitesi için önceden verilen parametreler içinde tutabilmek ve homojen bir yapı sağlayabilmek önemlidir. Bu amaçla uygulanan iki yöntem vardır.
Kalıp kumu kalitesi için birinci yöntem;
üretim verilerini esas alarak , bir sonraki üretim aşamasında önlem alabilecek ayar tekniğini yerleştirmektir. Bu yöntem laboratuar verilerinden bağımsız olarak yapılmalıdır.
Kalıp kumu kalitesi için ikinci yöntem;
kalıp kumu geri dönüş sistemine yerleştirilen test teknikleri vasıtası ile, test sonuçlarını değerlendirerek bir sonraki döngüde aynı anda düzeltme yapmaktır.
1)Konvansiyonel Test Metodları ile Üretilen Kalıp Kumunun Özellikleri
Mukavemet, sıkıştırılabilirlik gibi ulaşılabilmesi gerekli değerler, belirli bir süre zarfında ölçülür ve olması gereken yani istenen değerler ile karşılaştırması yapılır.
Bulunan sapmalar, birbirine bağlı veya birbirini tamamlayan sıkıştırılabilirlik ile su miktarı gibi parametrelerin düzeltilmesi ile giderilir.
2)Otomatik Ölçüm ile Elde Edilen Değerler Sayesinde Kalıp Kumu Hazırlama Otomasyonu
Kalite beklentilerinin artışı, kalıp kumunun özelliklerinin sürekli sabit kalmasını gerektirir.
Kum döngü sistemindeki değişimlere ani müdahale edilmesi gerekir ki;
- otomatik ölçümleme,
- ölçülen değerlerin toplanması,
- çabuk bir şekilde değerlendirilmesi
- gerekli dozajlama sinyallerinin bilgisayara gönderilmesi
gerekir.
Ölçüm ve otomasyon sistemlerinin zamanla gelişmesi ile birlikte bu yöntem pratikte daha çok kullanılır hale gelmiştir.
Bu otomatik ölçüm ve dozajlama sistemi ile
- Ya direkt olarak eski kum nemi gibi kumun bileşimindeki değişiklikler
- Ya da kalıp kumu özelliklerindeki indirekt yani dolaylı değişiklikler tespit edilir ve gerekli dozajlama işlemi yapılır.
Kumun içerisinde ki su miktarı ile kum sıcaklığı, kumun döngü sistemi içinde olağanüstü değişebilecek faktörlerdir.
3)Hata Önleyici Kalıp Kumu Hazırlama Kumanda Sistemi
Bu yöntem kumanda operasyonları uygulamasına dayanan bir yöntemdir. Kum- metal oranına bağlı olarak, kalıp kumunun termik yüklenmesi ve olası maça kumu girişi ile sistemi bozabilecek diğer faktörlerin kullanılması esasına dayanır.
Kalıp kumu hareketlerindeki değişimlerin de tespiti de bu yöntemin içerisindedir.
Tespit NOMOGRAM adı verilen kumanda şeması ve logaritmik işlemler sayesinde mikro bilgisayar üzerinden ulaştırılır. Bu nomogramlar ilave edilen bentonitin yanan kısmının ve diğer ilave komponentlerin kayıp miktarının bilinmesi sayesinde , kumun teknolojik olarak tespit edilen ve öngörülen özellik seviyesini gösterir.
Böylelikle bentonit, kömür tozu ve yeni kum ilave miktarları hesaplanabilir.
ÖLÇÜLEN DEĞERLERİN TOPLANMASI
| |
Su miktarı Aktif kil miktarı Çamur miktarı | Sıkıştırılabilirlik Mukavemet Gaz Geçirgenlik Test Parçası Kütlesi |
GİRİŞ |
PC |
KUMANDA |
SU MİKTARINI DÜŞÜR
YENİ KUM MİKTARINI YÜKSELT / AZALT (kg/şarj)
KUM-METAL ORANININ DEĞİŞİMİNDE REÇETE NUMARASININ AYARI
Kum-Metal Oranı | 4,10 | 5,10 | 7,10 |
Yeni kum (kg/şarj) | 75,00 | 60,00 | 50,00 |
Bentonit (kg /şarj) | 14,00 | 11,00 | 8,00 |
Kaynak:
Albayrak, Ömer Yücel. Bentonit Bağlayıcılı Kalıp Kumu Özelliklerinin Pratikteki Anlamları.