Kalıplama prosesi içinde kalıp kumu kalitesi önemli bir yer teşkil eder. Kalıp kumu kalitesi stabilitesi için; kum karışımı içimde kullanılan additiflerin katkı malzemelerinin ve bağlayıcıların kalitesinin sürekli aynı olması ve değişmemesi esastır. Bundan dolayı kalıp kumunun hazırlanmasında değişecek değerler kompanse edilebilir ve stabil olmalıdır.
Bu durumun sağlanabilmesi için;
-Kalıp kumunun kalitesinin tespiti ve meydana çıkarılması
-Çalışacak makine tesisatının kullanılacak kalıplama metoduna göre kontrol ve kumanda sistemi ile seçimi
-Buna bağlı olarak gerekli kontrol ve kumanda tekniği
gibi şartlar birbirine sıkıca bağlıdır.
Modern kalıplama sistemlerinin, sürekli aynı ve yüksek kalitede kum ihtiyacı vardır. Kumun teknik olarak değişken şekilde yüklenmesi ve sürekli değişken olarak kuma dahil olan maça kumu, yüksek üretim sayıları vb kalıp kumunun özelliklerinin değiştirilmesini gerektirir. Ancak bu şekilde kalıp kumuna bağlı döküm hataları istenen seviyelerde tutulabilir.
Optimal çalışma sınırlarını belirlemek ve bunları devamlı gözetlemek lazımdır. Bu da proses analizi ile gerçekleştirilebilir. Proses analizindeki amaç; kalıp kumu kalitesi ve döküm parça kalitesi gibi birbirini takip eden döngüler sonunda proses stabilitesini, güvenliği ve proses kabiliyetini güvende tutmaktır.
Dökümhanelerde meydana gelen yaklaşık yüzde 45-55 döküm parça sakatları kalıp kumunda meydana gelen katkı yanlışlıkları ve buna bağlı olarak da kalıp kumu kalitesinin düşmesinden kaynaklanmaktadır.
Buna ilişkin kalıp kum kalitesi değişimleri genelde;
-Yüzde 10 dan yüzde 20’ye kadar kompanentlerin sağlıklı bir şekilde dozajlanamaması ya da dozaj yapılırken hataların meydana gelmesi, kum hazırlama sisteminde değişkenlikler
-Yüzde 20-25 arası değişken hammadde kalitesi
-Yüzde 40-60 arası ise eski kumun içeriği, termik yüklenme derecesi ve çeşitli maça proseslerinden gelen maça kumu
Modern ve hızlı kalıplama hatlarında bu tip problemler çok sık oluşabilir. Bundan dolayı bu tip kalıplama hatları için, bu değişiklikleri hızlı bir şekilde reaksiyon göstererek kompanse edebilen ve stabil bir kalıp kumu kalitesi garanti eden, kum hazırlama sistemleri zorunludur.
Kalıp kumu kalitesi hakkında bahsederken yukarıda saydığımız hammadde kalitesi haricinde, kalıp kumunu kondisyona sokmak üzere aşağıdaki operasyonların yapılması gerekliliği unutulmamalıdır.
-Geri dönüş kumuna her bir dönüşüme eklemek üzere bentonit, kömür tozu veya benzer ilaveler, yeni kum ve su
-Eski kum miktarının bilinmesi
-Alınacak teknik teknolojik tedbirler (örneğin mikserde karışım zamanının değiştirilmesi, miksere kum şarj ağırlığının değiştirilmesi, kumun soğutulma durumunun kontrolü)
-Maça kumunun eski kum içine girme miktarının tespiti ve sınırlandırılması ve diğer tozların da aynı şekilde sıkı takibi ve sınırlandırılması
