Döküm süreci, karmaşık ve hassas bir üretim yöntemidir. Bu süreç sırasında, farklı hataların oluşması olasıdır. Bu hatalardan biri de “kalıp dartları” olarak adlandırılan, döküm yüzeyinde gözüken keskin kenarlı ve mantar şeklindeki deformasyonlardır.
Kalıp Dartları Neye Denir?
Kalıp dartları, döküm parçalarının yüzeyinde oluşan, keskin kenarlı ve genellikle döküm yüzeyine paralel olarak meydana gelen mantar şeklindeki hatalardır.
Bu, döküm parçasının estetiğini olumsuz etkileyebilir ve fonksiyonel sorunlara neden olabilir.
Kalıp Dartı Nasıl Oluşur?
Kalıp Malzemesinin Uygunsuzluğu:
Kalıp malzemesinin yeterince dayanıklı olmaması, sıcaklık değişimleri sırasında kalıp yüzeyinin deforme olmasına sebep olabilir. Bu da dökümde dartların oluşumuna yol açar.
Hızlı Soğuma:
Metalin, kalıpta hızla soğuması dartların oluşumuna neden olabilir. Hızlı soğuma, yüzeyde ve iç kısımlarda farklı sıkışma oranlarına neden olabilir.
Kalıp Tasarım Hataları:
Kalıp yüzeyindeki pürüzlülükler veya düzensizlikler, döküm yüzeyinde dartların oluşumuna sebep olabilir.
Kalıp Dartlarını Nasıl Önleneyebiliriz?
Uygun Kalıp Malzemesi Seçimi:
Dartların oluşumunu engellemek için daha dayanıklı ve homojen yapıya sahip kalıp malzemelerinin kullanılması gerekmektedir.
Bentonit miktarı arttırılabilir
Bir yandan kalıp kumundaki kömür tozu miktarı arttırılır, bir yandan yeni kum oranı azaltılır.
Soğuma Hızının Kontrolü:
Dökümün homojen bir şekilde ve kontrollü bir hızda soğumasını sağlamak, yüzeyde dartların oluşumunu engelleyebilir. Bunu başarmak için döküm sonrası soğutma sürecinin dikkatlice planlanması ve uygulanması gerekir.
Kalıp Tasarımının Gözden Geçirilmesi:
Kalıp yüzeyinin düzgün, pürüzsüz ve homojen olması gerekir. Dartların oluşumunu engellemek için kalıp tasarımı ve hazırlığına özen gösterilmelidir.
Döküm Sıcaklığının Ayarlanması:
Metalin döküm sıcaklığının doğru bir şekilde ayarlanması, dökümde dartların oluşum riskini azaltabilir.
Sonuç olarak kalıp dartları, döküm sürecinde ortaya çıkan ve kaliteyi olumsuz etkileyen bir hatadır.
Ancak doğru kalıp malzemesinin seçilmesi, soğuma hızının kontrol edilmesi ve döküm sıcaklığının ayarlanması gibi adımlarla bu hata minimize edilebilir veya tamamen önlenebilir.
Sürekli denetim, kalite kontrolü ve süreç iyileştirme çabaları, döküm kalitesinin korunmasında kritik rol oynamaktadır.
