Havacılık ,savunma sanayi gibi grift döküm parça ihtiyacı olan sektörler için hassas döküm en uygun çözüm yollarından biridir. Özelikle seri üretim ve prototip yapımı için oldukça uygundur. İyi bir döküm alabilmek için hassas dökümün aşamaları da iyi bir şekilde uygulanmalıdır.
Döküm yapabilmek için, dökülecek parçanın şeklin negatifi olan 3 boyutlu bir kalıp gereklidir. Kalıp tasarlanırken, döküm sonrası meydana gelen büzülme ve işleme paylarını da hesaba katmak gereklidir.
Genellikle alüminyum (mücevhercilikte ise silikon) bir kalıp imal edilir ve plastik enjeksiyon yöntemi ile istenildiği kadar mum model elde edilir.
Kalıp için mumdan bir model yapılır ve refrakter malzeme ile kaplanır. Mum modelin çevresine refrakter malzemesi kaplanması nedeniyle, tamamen kaplanmış yerine “hassas” ifadesi kullanılmıştır.
Daha sonra erimiş metal dökülmeden önce eritilerek uzaklaştırılır.
Hassas dökümün aşamaları doğru uygulandığı zaman bu tip hassas döküm sayesinde yüksek doğruluğa ve kesin detaylara sahip dökümler üretebilmektedir.
Hassas Dökümün Temel Prensipleri Nelerdir?
- Öncelikle mum modeller oluşturulmalıdır
- Birkaç model, bir model salkımı oluşturmak amacıyla birbirine tutturulurlar.
- Model, seramik banyosuna-seramik çamuruna batırılarak (sulu alçı görünümünde bir sıvı)çevresine ince bir
tabaka kaplanması sağlanır - Sonra seramik tozlarına tutulur. Yeterli kalınlığa gelene kadar işlem yinelenir ardından kurumaya
bırakılır. - Seramik tabaka kuruyup katılaşıncaya kadar bir fırında bekletilmelidir. Seramik kaplama istenen
kalınlığa gelinceye kadar işlem tekrarlanır. Dış tabakalarda daha kalın seramik tozu kullanılır. - Dış cidarı sert seramik kaplı parça bir fırına sokulur.
- Model eriyerek dışarı akar. Seramik malzeme ise yüksek sıcaklığa dayanıklı olduğundan şeklini korur. Bu
arada mum modelin akarak çıkmayan kısımları da tamamen buharlaşır. - Kalıp ters çevrilerek mumun kalıp boşluğundan eriyerek akması için bir etüvde ısıtılmalıdır
- Kalıp, yüksek bir sıcaklığa ön tavlanarak, erimiş metal dökülür ve katılaşmaya bırakılır
- En son kalıp kırılır ve nihai döküm çıkarılarak, parçalar yolluktan ayrılır.
- Parçalar ana gövdeden dairesel bir testere ile kesilerek alınır.
- Nihai olarak gerekli çapak alma ve yüzey parlatma işlemleri yapılır.
Hassas Dökümün Avantajları Nelerdir?
- Kompleks ve boyutsal doğruluğa sahip parçalar dökülebilmektedir.
- Yüksek yüzey kalitesi
- Mum tekrar kullanım için geri kazanılabilmektedir.
- Bu yöntem bir net şekil yöntemidir. Normal olarak ilave talaş kaldırma gerekmez
Hassas Dökümün Dezavantajları Nelerdir?
- Nihai sonuç için fazla sayıda işlem adımları gerekmektedir.
- Proses yavaş işlemektedir.
- Diğer yöntemlere göre biraz pahalı bir yöntemdir
- Mekanizasyonu zor olabilir.
Diğer Döküm Yöntemleri için bakabilirsiniz.
YAZI
- 9.6