Göreceli sertlik, bir malzemenin sertlik değerinin, başka bir referans malzemenin sertlik değeriyle karşılaştırılmasıyla elde edilen bir değerdir. Genellikle belirli sertlik ölçüm yöntemleri arasında karşılaştırma yapmak veya farklı malzemelerin sertlik değerlerini anlamak için kullanılır.
Sertlik, bir malzemenin yüzeyine uygulanan bir kuvvet veya basınç karşısında direncini ifade eder ve çeşitli yöntemlerle ölçülebilir.
Örneğin, mineralojide Mohs sertlik ölçeği, göreceli bir sertlik ölçeğidir. Bu ölçek, 10 mineralin birbirine göre sertliklerini sıralar.
Talk (1) en yumuşak mineral olarak kabul edilirken, elmas (10) en sert mineraldir.
“Talk” minerali, manyezit (MgCO₃) ve serpentinin (genellikle demir ve alüminyum ile birleşik bir formda) termal degradasyonuyla oluşur. “talk”tır ve bu mineral Mohs sertlik ölçeğine göre 1 değeriyle en yumuşak mineral olarak kabul edilir. Talk, sıklıkla pudra ürünlerinde, kozmetiklerde ve endüstriyel uygulamalarda kullanılır.
Elmas (10) Mohs sertlik ölçeğine göre en sert mineral olarak kabul edilir. Bu özellik, elmasın birçok endüstriyel uygulamada, özellikle kesme, delme ve taşlama işlerinde kullanılmasına olanak tanır.
Elmasın kimyasal yapısı, tamamen karbondan (C) oluşur ve bu karbon atomları, tetrahedral bir yapıda birbirine sıkıca bağlanmıştır. Bu sıkı bağlantı, elmasın yüksek sertliğini ve parlaklığını sağlar.
Bu ölçekte, bir mineralin başka bir minerali çizebilmesi, onun daha sert olduğunu gösterir. Bu nedenle, bu ölçek göreceli bir sertlik değeri sunar.
Malzeme biliminde ve mühendislikte, Brinell, Vickers, Rockwell gibi farklı sertlik test yöntemleri kullanılmaktadır.
Bu yöntemlerde de elde edilen sertlik değerleri, ölçüm yöntemine, kullanılan cihaza ve test şartlarına bağlı olarak göreceli olabilir.
Göreceli sertlik; ölçülen sertlik değerinin, çekme dayanımından deneysel bir bağıntı ile hesaplanan sertlik değerine oranıdır.
RH temel olarak ham malzemelerden eritme işleminden, metalürjik çalışma metodundan etkilenir ve 0,8 ile 1,2 arasındadır.
Sonuç olarak, göreceli sertlik, bir malzemenin veya mineralin sertliğinin, referans olarak alınan bir değer veya malzeme ile karşılaştırılmasından elde edilen sertlik değeridir. Bu, sertliği tam anlamıyla mutlak bir değer olarak tanımlamaz, ancak malzemeler arasında veya farklı ölçüm yöntemleri arasında bir karşılaştırma yapmaya olanak tanır.
