Gerilim korozyonu çatlaması metallerde korozyonun ve durgun çekme gerilmelerinin ortak etkisi altında oluşan bir olaydır. Çekme gerilmelerine ve korozif ortama maruz metallerde oluşan içi pas dolu çatlaklardır. Çatlak ilerleyip metal kırıldığı zaman, kırılma yüzeyinin bir bölümü ileri derecede paslı, diğer bölümü ise temiz, ancak gevrek kırılmış bir metalin pürüzlü yüzeyi görünümündedir.
Çekme gerilmesi olayında etkili olan malzeme içerisinde hapsolmuş kalıntı gerilmesi olabilir ya da basıncın yarattığı dış kaynaklı gerilme olabilir. Ancak durgun gerilmedir. Dinamik yani dalgalanan gerilme ile korozyonun ortak sonucu KOROZYON YORULMASI ÇATLAMASI olarak adlandırılmaktadır.
Gerçi pratikte kırılma yüzeyine bakarak bu olaylardan hangisinden ileri geldiğini söylemek olası değildir. Ancak yüksek büyütme gücünde mikroskop ile o da oksit tabakası yüzeyin metalürjik yapısını bütünüyle kapatan bir örtü haline gelmemiş ise ayırım yapmak mümkün olur.
Bu şekilde belirtilen gerilim korozyonu çekme gerilmeleri altında oluşur. Basma gerilmeleri altında böyle bir gelişme meydana gelmemektedir.
Gerilme korozyonu çatlaması malzemenin cinsine ve korozyon ortamına bağlı bir şekilde taneler arası yani tane sınırlarını izleyen ya da tane içi yani taneleri ortadan bölen çatlamalar şeklinde meydana gelebilmektedir.
Gerilme korozyonun tipik örnekleri ayrı alt bölümler halinde sıralanmıştır.
1)Alkali Kırılganlığı:
Nötr ve asit ortamların metaller üzerindeki korozyon tahribatı engellenmek istendiği zaman metallerin içerisine alkaliler katılır. Hem alkalilerden hem asitlerden aynı şekilde etkilenen sadece birkaç metal sayılabilir ki bunlar Alüminyum (Al), Bakır (Cu), Kalay (Sn), Çinko (Zn), Kurşun (Pb) dur. Kalan bütün metaller alkali ortamlara karşı yüksek direnç gösterirler. Çelik de benzer davranış içerisindedir.
2)Klor Kırılganlığı:
Islak klor, karbonlu çelikte süngerleşme tipi korozyon (pitting) yapar. Paslanmaz çelikte ise duruma göre bazen süngerleşme bazen de gerilim korozyonu çatlaması meydana gelir.
3)Amonyak Kırılganlığı :
Amonyak NH3 bakır ve alaşımlarını gerilim korozyonu ile çatlatır.
4)Civa Korozyonu:
Civa bilindiği gibi bir katalizördür. Yani reaksiyonları hızlandırır. Dalayısı ile ortamda bir korozyon olasılığı var ise civa buna hız katar. Civa bazı metallerle amalgam (civa alaşımı) oluşturmak suretiyle direkt olarak etkiye girebilir.
