Döküm endüstrisi, yüksek kaliteli ve dayanıklı ürünler üretme amacıyla sürekli olarak gelişen bir alandır. Ancak, düşük sıcaklıktaki döküm hataları, ürün kalitesini olumsuz etkileyebilir.
Düşük Sıcaklıkta Meydana Gelen Döküm Hataları ve Çözümleri
1. Döküm Hataları ve Nedenleri:
Düşük sıcaklıkta döküm süreçlerinde karşılaşılan başlıca hatalardan biri, malzemenin homojen olmamasıdır. Bu durum, ürünlerin dayanıklılığını ve performansını olumsuz yönde etkileyebilir. Ayrıca, düşük sıcaklıkta sıvı metalin akışkanlığında azalma görülebilir, bu da döküm kalitesini düşürebilir.
2. Isı Kontrolünün Önemi:
Düşük sıcaklıkta dökümde, ısı kontrolü kritik bir rol oynar. Doğru sıcaklık değerlerinin sağlanmaması, metalin düzgün akışını engelleyerek iç boşluklara neden olabilir. Bu durum, ürünlerin mukavemetini azaltabilir ve görsel olarak istenmeyen boşluklara yol açabilir.
3. Malzeme Seçimi ve Döküm Parametreleri:
Düşük sıcaklıkta dökümde, doğru malzeme seçimi ve döküm parametrelerinin belirlenmesi önemlidir. İdeal malzeme seçimi, düşük sıcaklık koşullarında dahi ürün kalitesini artırabilir. Aynı zamanda, döküm parametrelerinin doğru ayarlanması da homojen bir döküm sağlayabilir.
4. Kalite Kontrolü ve İleri Teknoloji:
Döküm endüstrisinde teknolojik gelişmeler, düşük sıcaklıkta meydana gelen hataları minimize etmeye yardımcı olabilir. Gelişmiş kalite kontrol sistemleri ve ileri teknoloji uygulamaları, döküm süreçlerini sürekli olarak izleyerek hataları erkenden tespit etme ve düzeltme imkanı sunar.
5. Döküm Sonrası İşlemler:
Düşük sıcaklıkta döküm sonrası, doğru işlemlerin uygulanması da kritiktir. Soğutma ve takviye işlemleri, ürünün dayanıklılığını ve performansını artırabilir, bu da döküm hatalarını en aza indirir.
Sıcaklığın uygun olmadığı hallerde ve aşağıda belirtilen düşük sıcaklıktaki döküm hataları ile karşılaşılabileceği unutulmamalıdır.
Düşük sıcaklıkta döküm hataları, döküm endüstrisinde karşılaşılan zorluklardan biridir. Ancak, doğru önlemler alındığında ve uygun çözümler uygulandığında, bu sorunların üstesinden gelmek mümkündür. Metalurji dünyasındaki teknolojik ilerlemeler ve kalite kontrol sistemleri, düşük sıcaklıkta döküm süreçlerini daha etkili ve verimli hale getirmektedir.
Çok Düşük Sıcaklıktaki Döküm Hataları Neler Olabilir?
Katmer
Katmer, akış yönleri birbirinden farklı metallerin, kalıp boşluğunu doldurması sırasında karşılaşıp yetersiz bir şekilde kaynaşıp bir ara yüzey oluşturmasından meydana gelen bir döküm “sakat”ıdır. Döküm parçasında bir kırık oluşumu şeklinde ya da gergin, yuvarlak köşeli damarlı yüzey şeklinde oluşabilir.
Katmer aşağıdaki gibi çeşitli şekillerde meydana gelebilir.
- Erimeyen destekleyici(iç çiller üzerinde soğuk katmer)
- Soğuk katmer
- Yüzey katmerler (kaba yüzey, lifler, metal akış izleri)
Boşluk
İnklüzyonlar, metale karışan yabancı maddelerdir. Eğer bu inklüzyonlar yüzeyde ise, temizleme sırasında
yerinde ufak delikler bırakarak giderilebilir.
Bu durumda bunlara inklüzyon boşlukları denir. İnklüzyonu tanımlamak çok kolay değildir. Çünkü hata yapmamayı gerektirir. Bu nedenle, problem çözmede ilâve tanımlama
çalışması da gerekmektedir.
İnklüzyon istenmeyen bir nesneyi ya da yabancı bir malzemeyi tanımladığı için, hatanın gerçek nedenini bulmak iyi bir gözlem gerektirmektedir. Örneğin, inklüzyon herhangi bir yabancı maddenin dikkatsizlik sonucu, kalıba havşa ya da açık besleyicilerden girmesi olarak tanımlanabilir.
Sadece dikkatsiz kalıplamayı incelemek yeterli olmaz. Dikkatsizlik; donanım, dizayn, yerleştirme veya bakım hatalarından ötürü meydana gelmiş olabilir.Üretimde oluşabilecek nedenler sonsuz sayıda olabileceği için genel olarak teşhis koymak oldukça zordur.
Dart, erozyon veya kum yalamasının parça üzerinde herhangi bir yerde kum veya curuf boşlukları yaratacağı
açıktır. Bu hataların yolluk sisteminde bulunması parçada mutlak bir hataya neden olacağını söyleyebilmek mümkün değildir. Parça kontrol edilip red edilmeden önce yolluk sistemi ayrıldığı için problemin kaynağı belirsiz kalır.
Modeli de içeren yaygın inklüzyon incelemesi yolluklu olarak temizlenmiş parçada yapılmalıdır. Yolluk
sisteminin herhangi bir yerinde oluşan dart, erozyon ya da kum yalaması hataları parçadaki sakatın yerinden uzakta olmasına hata nedeni olabilecektir.
Yüzeyi bozan hatalar inklüzyon nedeni olabileceği için
- Genleşme Hataları,
- Erozyon Dartı,
- Kopma ve Sürüklemeler,
- Düşmeler,
- Kum Yapışmaları,
- Ezilme-Derece İtmesi,
- Kelepçelemede Hatalar.
gözden geçirilmelidir.
Gaz ihtiva eden cüruf yapışmaları
Siyah noktalar
Ters çillenme(dökme demir dökümler)
Ters çil ayrışması gri, sfero ve temper döküm parçalarda parça kesiti merkezinde beyaz ya da çilli
demirin oluşumudur. Bu durum genellikle ince kesitli döküm parçalarda oluşur. Ters çil ayrışması problemi ile genellikle nadir olarak karşılaşılır.
