Kum kalıplma işleminde bazı hatalar meydana gelebilmektedir. Bunlardan biri de “ezik yüzey” ‘dir
Ezik Yüzey Nedir?
Döküm kum kalıplama işleminde ezik yüzey, döküm parçalarının yüzeyinde oluşan çökme, çukurlaşma veya çarpıklık olarak tanımlanabilir. Ezik yüzey, döküm malzemesinin kalıp içinde sıkışma ve soğuma sırasında meydana gelebilir. Bu hata, döküm parçalarının dış görünüşünü bozar ve ürün kalitesini olumsuz yönde etkiler.
Ezik Yüzeyin Nedenleri Nelerdir?
Daha çok SFERO dökümde meydana gelir. Sıcak bölgeler etrafında ezik, çöküntü olan döküm yüzeyi şeklinde ortaya çıkar.
Döküm kum kalıplama işleminde ezik yüzeyin oluşmasının birden fazla nedeni olabilir.
Bu nedenler, kalıp hazırlama sürecinden döküm parametrelerine kadar bir dizi faktöre bağlı olarak değişebilir.
Ezik ,çöküntü şeklindeki yüzeyin ana nedenleri şunlardır:
Döküm Kumunun Hatalı Sıkıştırılması:
Döküm kumları kalıp kutusuna yerleştirildikten sonra sıkıştırılır. Ancak, kumun yeterince sıkıştırılmaması veya sıkıştırma işleminin eşit olmaması, yüzeyin oluşmasına neden olabilir.
Hatalı Döküm Kumu Karışımı:
Döküm kumunun içeriğindeki oranlar doğru bir şekilde ayarlanmazsa veya döküm kumu karışımında hatalı malzemeler kullanılırsa, hatanın olasılığı artar.
Kalıp Tasarımı:
Kalıp tasarımındaki hatalar, ezik yüzey riskini artırır. Özellikle kalıp duvarlarında eğim ve döküm yönünde hatalı tasarım, ezik yüzeyin oluşumuna katkıda bulunabilir.
Döküm Parametreleri:
Eritilmiş metalin sıcaklığı, döküm hızı ve basınç gibi parametrelerin doğru şekilde ayarlanmaması, hatanın oluşumunu etkileyebilir.
Metalin Soğuma Süreci:
Döküm parçasının soğuma sürecinde dengesizlikler veya hızlı soğuma, döküm kusurunun oluşumuna katkıda bulunabilir.
Döküm Hatalarından Ezik Yüzey Nasıl Önlenir?
Döküm kum kalıplama işleminde yüzeydeki eziklikleri önlemek için çeşitli yöntemler kullanılabilir.
Bu önlemler, döküm kumu seçiminden kalıp tasarımı ve döküm parametrelerine kadar bir dizi adımı içerir.
İşte yüzey ezikliklerini önlemek için kullanılabilecek yöntemler:
Döküm Kumu Seçimi:
Yüzeydeki eziklik,çöküntü gibi hataları önlemek için, uygun sıkışabilirliğe sahip ve homojen bir döküm kumu tercih edilmelidir.
Döküm kumunun içeriğindeki oranlar doğru bir şekilde ayarlanmalıdır.
Oksit tabakasına zarar verdiğinden, kumun içerisindeki empüriteler yani pislikler azaltılmalıdır.
Kalıp Tasarımı:
Kalıp tasarımı, ezik yüzey riskini en aza indirmek için dikkatle yapılmalıdır. Kalıp duvarlarında eğim ve döküm yönü, ezik yüzeyin önlenmesine yardımcı olacak şekilde planlanmalıdır.
Gaz Kaçış Kanalları:
Kalıp tasarımında gaz kaçış kanallarının düzenlenmesi, ezik yüzeyin oluşumunu önlemek için önemlidir. Bu kanallar, gazların kalıptan kaçmasını sağlar ve ezik yüzey riskini azaltır.
Döküm Parametrelerinin Ayarlanması:
Eritilmiş metalin sıcaklığı, döküm hızı ve basınç gibi parametrelerin doğru şekilde ayarlanması, ezik yüzeyin oluşumunu önlemeye yardımcı olur.
Metalin Soğuma Süreci:
Döküm parçasının dengeli ve kontrollü bir şekilde soğutulması, yüzeydeki kusurun önlenmesine katkıda bulunabilir.
Sonuç olarak, döküm kum kalıplama işleminde ezik yüzey hataları, kalıp hazırlama sürecinden döküm parametrelerine kadar çeşitli faktörlere bağlı olarak oluşabilir.
Ancak, uygun döküm kumu seçimi, doğru kalıp tasarımı ve kontrollü döküm parametreleri ile bu hataların önüne geçmek mümkündür.
Döküm endüstrisi, sürekli olarak gelişen teknolojiler ve yöntemlerle bu tür döküm hatalarını azaltma konusunda önemli adımlar atmaktadır.
Bu sayede, daha kaliteli ve kusursuz döküm parçaları üretilmektedir.
Kaynaklar:
Pekgüzel, Nuri. “Döküm Hataları ve Kalite Kontrolü.” 11. Uluslararası Kalıpçılık Teknolojileri Sempozyumu Bildirileri, 2017, pp. 253-260.
Balcı, İsmail. “Döküm Hataları ve Önlenmesi.” Teknoloji Dergisi, vol. 8, no. 2, 2015, pp. 132-140.
Sarıkaya, Yasin. “Döküm Kalıplarında Karşılaşılan Hatalar ve Önleme Yöntemleri.” Uluslararası Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi, vol. 3, no. 1, 2019, pp. 1-9.
Döküm Hatalarının Sebepleri Nelerdir?
Çelik Döküm Hataları Nelerdir?
Yüksek Sıcaklıktaki Döküm Hataları Nelerdir?
Çelik Döküm Hataları Nelerdir?
Döküm Hatalarından Ezik Yüzey Nedir?
Döküm Hatalarından Şişme Nedir?
Dökümde Gaz Boşlukları Nedir?
