Dökme demirin aşılanması; sıvı metale çekirdek ilave edilmek suretiyle katılaşma mekanizmasını ve mikroyapıyı istenilen şekilde elde edebilmek için etkilemektir.
Çekirdekler grafit prespitasyonu için kristalleşme merkezleri işlevini gören ≤ 4 µm boyutunda ince parçacıklardır. En yaygın bilinen oksit çekirdeklenme teorisi dir.
Oksit Çekirdeklenme Teorisi:
Bu teoriye göre, aşılama sırasında SiO_2 çekirdekleri çökelir ve daha sonra bu çekirdekler üzerinde grafit oluşumu ve büyümesi gerçekleşir. Ancak SiO_2 silisyum oksit çekirdeklerinin oluşabilmesi için sıvı metal içinde bu çekirdeklerin oluşumuna yardımcı olacak diğer yabancı çekirdeklerin de bulunması gereklidir. Bu yabancı çekirdekler, genellikle Oksijen ile bağ kurma eğilimi yüksek olan elementler tarafından oluşturulur.
Aşılama; sayısal, boyutsal ve şekil bakımından hem grafit çökelmesini engellemek hem de katılaşmayı yani gri katılaşmayı teşvik etmek ve ledebürite soğumayı engellemek için doğru bir şekilde tasarlanmalıdır.
Parçanın genelinde etkin bir aşılama ile homojen mekanik özellikler ve değişik et kalınlıklarında homojen bir sertlik dağılımı sağlanır.
Ayrıca östenit-grafit ötektik reaksiyonu üzerinde etkili olduğundan; parça sızdırmazlığı ve besleme özelliklerinde de etkili olur.
Aşılamanın etkinliği öncesinde sıvı metalin ergitme esnasındaki;
Metalürjik özellikleri,
Kimyasal kompozisyonu,
Ergitme ve aşılama sıcaklıkları,
Sıvı metalin aşılama öncesi ve sonrası bekleme süresi
gibi değişikliklere bağlıdır.
Aşılama birçok farklı adımda uygulanır. Ancak en etkili olanı dökümden hemen önce veya döküm sırasında yapılan aşılamadır.
Çekirdeklerin etkinliği ve soğuma koşullarına bağlı olarak;
Ergitme ocaklarında
Bekletme ocaklarında
aşılama yapılabilir. Fakat bu yaygın bir uygulama değildir.
En yaygın uygulama; ergitme ocağından metal potaya aktarılırken kalıp içine akan metale ve kalıp içerisinde uygulanan aşılama yöntemidir.
