ÇEKME TESTLERİ
Aşağıda bu konuda hazırlanmış normlar yer almaktadır.
-
DIN 50145 Çekme Testleri
ISO 82-1972 Çeliklerin çekme testleri
ISO R 190 Hafif metaller ve alaşımların çekme testleri
ISO R 400 Bakır ve bakır alaşımların çekme testleri
TSE
Test sonuçları genel olarak aşağıdaki birimler ve semboller kullanılarak belirtilir.
Akma R eH (N/mm²)
Genel olarak, üst akama noktası (R_eH) belirlenmelidir.
Bu, uzama arttığında çekme yükündeki ilk düşüme karşılık gelen maksimum gerilme değeridir. Oda sıcaklığındaki akma noktasının belirlenmesi için, gerilme artım hızı, çelik için 30 N/mm²s veya demirden başka metaller için 10 N/mm²s yi aşmamalıdır. Test sonuçları 1 N/mm² lik hassasiyetle verilmelidir.
Uzama sınırı R_p (N/mm²)
Belirgin bir akma noktasına sahip olmayan malzemeler için uzama sınırı belirlenir. Genellikle %0,2 kalıcı uzamadaki gerilme değeri uzama sınırı R_P0,2 olarak belirtilir.
Östenitik malzemeler için R_P0,2 yerine veya ona ek olarak %1 uzamadaki uzama sınırı, R_P1,0 da kullanılır.
Çekme Mukavemeti R_m (N/mm²)
Çekme mukavemetinin belirlenmesinde uzama hızı, akma sınırı ve uzama sınırı geçildikten sonra, yumuşak malzemelerde maksimum % 40/ dak. değerini aşmamalıdır. Kır dökme demir gibi gevrek malzemelerde, gerilme artım hızı 2,5 N/mm²s ‘yi aşmayabilir. Test sonuçları 1 N/mm²’ lik hassasiyetle verilmelidir.
Kopma uzaması A_5 (%)
Kopma uzaması değeri kısa test parçaları ile ilgili bir değerdir. Ölçü boyunun, test parçasının kesit alanı ile çeşitli şekilde bağlantılı olduğu test parçaları için gerekli A_0 kopma uzaması ya söz konusu mamul için belirtilen minimum değer (örneğin 200 mm L_0 ölçü boyu için) ya da aşağıdaki formüle göre hesaplanan minimum değer olmalıdır.
Bu dönüşüm formülü, sadece soğuk şekil verilmemiş olan ve mukavemeti ≤ 700N/mm² olan ferritik çelikler için kullanılabilir.
Kopma uzaması değeri, eğer kırığın, ölçü boyunun nihayet işaretlerinden mesafesi, dairesel kesitli parçalar için, çapın en az 1,25 katı ise veya düz test parçaları için en az kalınlık ve genişliğin toplamı kadar ise geçerlidir.
Test sonuçları % 5 hassasiyetle ifade edilmelidir. Eğer uzama, kısa boylu test parçası kullanılarak belirlenemiyor ise ölçü boyu (mm olarak) test sertifikasında belirtilmelidir.
Kopmada kesit daralması Z (%),
Genel olarak dairesel kesitli test parçaların kopmadaki daralması %1 hassasiyetle verilmelidir.
